T.C. MİLLİ EĞİTİM

3674

15:16

14.07.2025

BAYRAMÖREN İLÇESİNİN                                           TARİHÇESİ

            Eski bir yerleşim yeri olan Bayramören Çerkeş ve Ilgaz İlçelerine bağlı bir köy iken Kurşunlu İlçesine bağlanmış 1955 yılında Bucak merkezi, 1991 yılında ise İlçe Merkezi olmuştur.

            İlçe arazisi engebeli ve dik bir yapıya sahip olup İlçenin batısından İlçe sınırları içersine giren ve Kocadağın her iki yakası arasında derin bir vadi yaratan Melan çayının kenarına kurulmuştur.

             İlçe deniz seviyesinden 750 ila800 metreyüksekliğe sahip olup; İçanadolu bölgesi ile Batı Karadeniz Bölgesinin geçiş kısmında olduğundan her iki bölgenin iklim özelliklerin taşımaktadır. Kışları yağışlı ve ılıman yazları kurak ve sıcak geçer.

              Kurşunlu Atkaracalar, Ovacık, Araç İlçeleri ile sınır olan Bayramören tarihte Paflagonya denilen bölge içinde yer almaktadır.İlçe adının nereden ne zaman verildiğine ilişkin kesin bir yazılı eser olmamasına karşılık rivayetler vardır.Edinilen bilgilere göre İlçe civar köylerinin çoğunluğunda cami olmadığı, imam olmadığı ve halkın büyük çoğunluğunun Müslüman olduğu rivayet edilen dönemlerde halk; Bayramörende tek cami olması nedeni ile her hafta Cuma günleri buraya iner Cuma namazlarını kılar ve  alışverişlerini yaparlarmış.Yakın bir zamana kadar ayakta duran Bayramörendeki bu Cuma camisi bundan 35-40 sene önce yıkılıştır.Yöre halkı için bayram kabul edilen Cuma gününe ermek, ulaşmak ve bir araya gelerek kaynaşmak mutllulukmuş.Halkın Bayramören diye adlandırdığı ve kimi eski haritalar üzerinde "Bayramviranı" olarak da geçen ilçe, Cumhuriyetin ilanı ile resmi olarak Bayramören olmuştur.

             Eski bir yerleşim birimi olduğu tahmin edilen ve ilçe hakkında yeterli bir bilgiye sahip olmamıza karşılık tarihi geçmişi bakımından Çankır ve çevresi ile ortakbir tarihe sahip olduğu bilinmektedir.

            1417'de Kastamonu ve Sinop yöresinde egemenliğini sürdüren Candaroğulları, bölgeyi beyliklerle yönetiyorlardı. O dönemde kurulu bulunan Pontus Devleti ile ilgili ilişkileri iyi olan ve sosyal ekonomik yönden durumu iyi olan bu bölgeyi egemenliği altında tutan bu beyliği, 1461'de Fatih Sultan Mehmet Trabzon seferine giderken tamamen ortadan kaldırmış,1464'ten itibaren Çankırı ve çevresi Osmanlı Devleti yönetimi içine girmiştir.

             Osmanlı Devleti dönemindeki şimdiki Bayramören'in köyü olan Belenli (Melan) köyünün kaza olduğu ve kadılık idaresinin olduğu, Bayramören'in de bu kadılığa bağlı bir köy olduğu rivayet edilir.

             300-400 sene öncesinde Bayramören'e Doğu Karadeniz istikametinden geldikleri tahmin edilen Rumların bu yörede yaşadıkları bilinmektedir. İlçeye bağlı köylerin bazılarının o dönemleri içinde rum köyü olduğu ve bu köylerin eski isimlerinden de anlaşıldığı bilinmektedir. Rumlar şimdiki Bayramörene1 kmmesafede bulunan "Kızlar Tepesi" ile "Sülüklü Mevkii"nin arasında bulunan "Yuvan Köyü" adını verdikleri bir yerleşim yeri kurmuşlar. Geçimlerini çanak, çömlek, kalaycılık, bakırcılık, tarım ve hayvancılık ile sağlayan bu insanların zaman içinde bilinmeyen yerlere göç ettikleri, yerleşim yerlerinin de tarih içinde doğal afetler sonucunda yıkılıp kaybolduğu bilinmektedir.Cumhuriyet dönemi yıllarında yörede Rumların son halkasını oluşturuan Yordan.Çakır ve Alex isimli hane sahiplerinin kaldıkları, bunların da o dönem içinde türeyen eşkıya'nın başı oylan "Çakıcıgil" diye lakaplandırılan kişilerce dağıtıldığı ve hatta ikisinin öldürüldüğü bir diğerinin de Bayramören'i terk ettiği bilinmektedir.

             Uzun yıllar Müslüman Türklerle yabancıların yaşadığı bu yörede tarih boyunca baskın ve istilaya maruz kaldıklarına ilişkin bir bilgi yoktur.

            20. yüzyılın başlarında Osmanlı devlet yönetimindeki istikrarsızlığı fırsat bilen eşkıyalar Cumhuriyet dönemi yıllarında da yasa dışı eylemlerini sürdürmüşler, fakat eşkıyaların bu yaşantısı uzun sürmemiş, devletin kendini yenilemesi ile zaman içinde kontrol altına alınmış ve bu yaşam biçimi yöreden tamamen silinmiştir.

            1919 yılında başlayan milli mücadelede Bayramören haklıda ilçenin uygun yerlerinde tahtadan yapılmış tüfeklerle eğitim ve talimden geçirilmiş, savaş alanı saflarında yerlerini almışlardır. Fakat Bayramören sınırları içinde savaşa katılanlardan geriye dönen olmadığı, olsa da birkaç kişinin olduğu bilinmektedir.

            Milli mücadelenin başarı ile sonuçlandırılmasından sonra Bayramören de yeni bir yapılanma başlamıştır. Halkın alım gücü ile yaptırım gücü yoktu. Ama her şeye rağmen sabırla çalışmış, eğitimlerini tamamlamış, ülkeye yararlı bir vatandaş olmuşlardır.

             1927-1928 yıllarında bölgede kıtlık yaşanmış ve bu yıllarda topraktan mahsul alınamamıştır. Halk büyük sıkıntılarla karşılaşmıştır.

             İlçe deprem kuşağı olan önemli fay hattı üzerinde olması nedeni ile 17-18 Kasım 1943 yılında şiddetli bir deprem yaşamıştır.O gece büyük bir sarsıntı ile uyanan halk ne yapacağını bilmezcesine şaşırmış, evler yıkılmış ve yanmıştır.Deprem sonucunda 26 Bayramören vatandaşı hayatını kaybetmiştir.Bu üzücü olayların ardından evler yeniden yapılmış yapılanma devam etmiştir.

             Cumhuriyet dönemi yıllarında köy statüsünde yer alan Bayramören 1955 yıllarında gelindiğinde Kurşunlu İlçesine bağlı bir bucak merkezi olmuştur.1972 tarihinde Belediyelik olan Bayramören 1991 yılında kendisine bağlı 27 köy ile İlçe haline getirilmiştir.

1930-1931 yılında üç sınıflı mektep'in ardından 1933 yılında Bayramören İlkokulu açılmıştır.1968 yılında Bayramören eşrafından İbrahim BAŞAR'ın büyük katkılarıyla İbrahim Başar Ortaokulu eğitim öğretime başlamıştır. Ortaokul 1989 yılında İlçemizin yetiştirdiği en büyük simalardan İstanbul Valisi Nevzat Ayaz'ın katkılarıyla yapılan yeni binasına taşınmıştır. Adını da Nevzat Ayaz Ortaokulu olarak değiştirilmiştir. 12 Eylül 1990 tarihinde Bayramören İlkokulu ile Nevzat Ayaz Ortaokulunun birleşmesiyle Nevzat Ayaz İlköğretim Okulu haline dönüştürülmüştür. 9 yıl süreyle eğitimi bu biçimde ve bu isimde sürdüren okulumuz 1999-2000 Öğretim yılı başında yeni binasına taşınarak Nevzat Ayaz Yatılı İlköğretim Bölge Okulu olarak yatılı ve gündüzlü öğrencilere eğitim vermeye devam etmekteyken 2011 yılında yatılı okulun kapanmasıyla 2012-2013 eğitim öğretim yılında Nevzat Ayaz İlkokulu ve Nevzat Ayaz Ortaokulu olarak aynı binada eğitim vermektedir.

 BAYRAMÖREN

Eski bir yerleşim yeri olan Bayramören Çerkeş ve Ilgaz İlçelerine bağlı bir köy iken Kurşunlu İlçesine bağlanmış 1955 yılında Bucak merkezi, 1991 yılında ise İlçe Merkezi olmuştur.

         İlçe arazisi engebeli ve dik bir yapıya sahip olup İlçenin batısından İlçe sınırları içersine giren ve Kocadağın her iki yakası arasında derin bir vadi yaratan Melan çayının kenarına kurulmuştur.

        İlçe deniz seviyesinden 750 ila800 metreyüksekliğe sahip olup; İçanadolu bölgesi ile Batı Karadeniz Bölgesinin geçiş kısmında olduğundan her iki bölgenin iklim özelliklerin taşımaktadır. Kışları yağışlı ve ılıman yazları kurak ve sıcak geçer.

 İlçemiz Kurşunlu ilçesine bağlı bucak iken; 1973 yılında Belediyelik,1991 yılında ise Kurşunlu ilçesinden ayrılarak; ilçe statüsü kazanmıştır. İlçemize  bağlı 27 köy, merkezde ise 3 mahalle mevcuttur.

          İlçemiz il merkezine 105 km. uzakta olup; Çankırı'nın kuzeybatısında yer  almaktadır. İlçemizin  kuzeyinde Kastamonu ili Araç ilçesi, batısında Çerkeş ilçesi ve Karabük ili Ovacık ilçesi, güneyinde Atkaracalar ve Kurşunlu,  doğusunda da Kurşunlu ilçesi bulunmaktadır. Toplam 265 km2´lik  yüzölçümüne sahiptir.
             Coğrafi yapısının ve iş alanlarının azlığı sebebiyle başta İstanbul ve Ankara  olmak üzere fazlaca göç vermiştir.  İlçe merkezinde eğitim öğretim kurumlarımızdan; 500 yatak kapasiteli Nevzat Ayaz Y.I.B.O,  Çok Programlı Lise, 1 Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü bulunmaktadır.   

            Bayramören İlçe Merkezi, kendisine en yakın olan Kurşunlu İlçe Merkezine 25 km uzaklıkta bulunmaktadır. Başkent Ankara´ya 160, Çankırı İline; 110, Karabük İline 210 km. Kastamonu iline ise 117 km uzaklıktadır. Rakım: 750-800 Metre Yüzölçümü :265 Km2 

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine Göre Bayramören İlçesi Nüfusu

Bayramören İlçemize; 27 köy bağlıdır. Bunlar;